Om meteen misverstanden te voorkomen, Het zweet, de lach en de traan in wetenschap is niet een opiniestuk van mij, maar van Maarten van der Sanden, vroeger mijn baas, nu onderzoeker bij de Science Education & Communication-groep van de TU Delft. Hij publiceerde dit opiniestuk in 2000 in het wetenschapsmagazine Natuur & Techniek. De intro:
‘Wetenschapsjournalisten en -voorlichters schotelen het publiek meestal alleen maar de wetenschappelijke resultaten voor. Zelden komen die resultaten echter zonder slag of stoot tot stand. Is het niet beter om het publiek meer te vertellen over het proces van wetenschap, de natuurlijke selectie van hypothesen, de pittige discussies, liet gekibbel, de onenigheid?’
De vraag die Maarten in 2000(!) stelde is (helaas) onverminderd actueel, en werd onder andere gesteld tijdens het Lunchdebat op Bessensap, en daarvoor even op Twitter. Ook in het DJA-advies ‘Tussen onderzoek en samenleving‘ wordt als aanbeveling opgenomen dat vanuit ‘communicatie’ en journalistiek meer aandacht voor het proces zou moeten zijn.
Iedereen is het hier mee eens, en toch lijkt het nog niet voldoende te gebeuren, de vraag wordt immers nog steeds gesteld. Ten opzichte van 2000 is er wel een en ander veranderd in de wereld, waardoor mijn relatief cynisme misschien toch wat getemperd kan worden. De langzame (in Nederland) opkomst van bloggen, twitteren en andere sociale media geven actieve wetenschappers veel meer een gezicht, en veel meer mogelijkheden om kijkjes achter de schermen te geven dan voorheen. Met zo’n blik leest het stuk al iets anders.
Daarnaast denk ik zelf dat ‘het proces’ veel meer een plek in het onderwijs zou moeten krijgen dan in de media. Blijkbaar blijft het lastig om het daar weg te zetten, ondanks de suggesties van Maarten. En ook wij voorlichters hebben dit blijkbaar toch niet echt heel actief opgepakt.
Dus: onverminderd actueel, met anderssoortige lichtpuntjes wellicht. En mijn eigen gerelateerde stokpaardje blijft ook gewoon net zo actueel: ‘A Short History of Nearly Everything’ – de allerallerbeste wetenschappelijke procesbeschrijving ooit – moet verplicht worden op alle middelbare scholen… 🙂
Pingback: Wetenschapscommunicatie afschaffen, en dan? | RoyMeijer
Pingback: Wetenschapscommunicatie afschaffen, en dan? | @RoyMeijer